Velayet Kararı Neye Göre Verilir?

Velayet kararı neye göre verilir  sorusuna Av. Mehmet Ali ŞAHİN şöyle cevap vermektedir.                    

(Av. Mehmet Ali ŞAHİN’nin web sitesinden alıntıdır.)

Velayet Davası Neye Göre Verilir?

Velayet kararı maddi tazminattan, manevi tazminattan, nafakadan çok daha önemli bir karardır. İnsanlar çocuklarını dünyada bulunan her şeyden daha çok değer verir ve daha çok sever. Biz Türk milleti olarak nesiller boyu fedakarlık anlayışını benimsemiş insanlarız. Maalesef içinde bulunduğumuz coğrafya ve hayat şartları bizlerin zihnine öyle bir kodlanmış ki ve başka bir yolda kalmıyor ki anne ve babalar çocukları için yemeyip yediriyor gezmeyip gezdiriyor. Yeri geldiğinde zevkler bir kenara kendi ihtiyaçlarından fedakarlık yaparak çocuklarının mutluluğu için ömürlerini tüketiyorlar. Biz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları olarak mum gibi insanlarız. Evlatlarımızın iyiliği için yana yana, eriye eriye evlatlarımızın geleceğini ışığını yakan insanlarız. Bizler yay evlatlarımız ise birer oktur. Bizler olduğumuz yerde kalsak bile kuvvetimizi gücümüzü her imkanımızı harcayıp evlatlarımız için en iyi geleceği hedefleriz. Hayatlarımızı bunun için yaşarız.

Hakimlerin kararlarını vermeleri için belirli bazı ilklere bağlı olmaları gerekir. Bu hukuksal bir usuldür. Ceza hukuku davalarındaki hakimin ilkesi toplum barışını sağlamaktır. Boşanma davasında korunan hukuki amaç ise aile birliğini korumaktır. Velayet davasının korunan ilkesi ise çocuğun iyi bir geleceğe sahip olmasıdır. Hakim bu sebeple hangi ebeveyn çocuk için daha faydalı olacaksa, ona daha iyi bir gelecek sunabilecekse velayet kararını o ebeveynden yana kullanır.

Hakimin kararını etkileyecek etkenler ise şunlardır. Çocuğun yaşı, evlenmede kusuru olan taraf, maddi durumları gibi konulardan değerlendirme yaparak karar verir.

Velayet hakimin takdirine bağlı olan bir durumdur. Hakim velayete karar verirken yıllara göre dikkat ettiği şeyler değişir. Örnek vererek daha kolay anlaşılır olacağı için örneklerle devam edelim. Örneğin çocuk henüz 0-3 yaş arasında ve emzirilmesi sürekli gözetilmesi, bezinin değişmesi gereken bir durumda. Normalde emzirme yaşındaki bir bebeği annesine vermesi gerekirken eğer anne uyuşturucu bağımlısı ise veyahut kendi çocuğuna zarar verebilecek derecede psikolojisi bozuk ise hakim ancak o takdirde babaya verebilir. Örnekten de anlaşıldığı üzere 0-3 yaş arası çocuklar genelde anneye verilmektedir. 0-3 yaş arası bir çocuğun babaya verilme durumu oldukça istisnai durumdur.

Öte yandan 3-7 yaş orası olan yaş grubunda da aynı şartlar geçerlidir ve Türk hukuk ve aile kültürüne göre bu yaşlarda da velayetin anneye verilmesi mahkemelerce genel görüştür.

7-12 yaş arası yaşlara gelince velayet durumu biraz daha değişmeye başlar. 7-12 yaş arası çocuklar eğitim çağında oldukları için ve hakim de çocuğun geleceği için en doğru kararı almakla sorumlu olduğu için hangi ebeveynin çocuğa daha yararlı olacağını düşünerek buna göre karar verir. 7-12 yaşlarda da çoğunlukla velayeti alırken babanın velayet alma durumu diğer yaşlarda olduğu gibi istisnai bir durum değildir. 7-12 yaş arası çocuklarda hakim çocuğun görüşünü dinler. Çocuğun görüşü pedagoglar ve alanında uzman çocuk psikologları tarafından alınır. Çocuğun görüşü hakim için belirleyici değildir fakat hakim çocuğun düşüncelerini öğrenmek ister.

12-18 yaş arası çocuklarda ise hakim çocuğun görüşünü alır. 12-18 arasında ki bir çocuğun eğer ki ayırt etme gücü yerinde ise hakim çocuğun görüşüne uyarak, çocuğun tercih ettiği ebeveyne velayeti verir.

Sonuç olarak her yaşta hakimin temel görüşü çocuğun daha iyi bir geleceğe sahip olma imkanı yaratmak olsa da her yaş için ayrı bir yöntem vardır. Tarafların kusuru ve velayet bulundurduğu sürece çocuğa davranış şekli velayetin değişmesine sebep olabilir. Ana belirleyici etken sonuç olarak yaştır.